Van là gì? Trong đời sống thường ngày chúng ta thường nhắc đến van như một thiết bị đóng mở nước sinh hoạt. Tuy nhiên trên thực tế, tên gọi van không chỉ dừng lại ở đó.

Van Là Gì?

Van là một thiết bị hoặc vật thể tự nhiên có chức năng đóng ngắt, định hướng hoặc kiểm soát dòng chảy của chất lỏng hoặc khí ( chất lỏng, khí hóa lòng, rắn hóa lỏng, bùn..) bằng cách đóng mở van. Khi một van mở, lưu chất sẽ chảy từ phía áp suất cao tới phía áp suất thấp hơn.

Trong tự nhiên, một ví dụ tiêu biểu là van xuất hiện trong các thành mạch máu hay van tim có tác dụng giữ cho máu di chuyển theo một chiều nhất định.

Khi là một thiết bị, hầu hết van được lắp đặt lên một đường ống để kiểm soát chất lỏng chảy bên trong. Ngoài ra, van còn được lắp đặt để đóng mở hoặc định hướng ở trên các bình chứa khí, chất lỏng.

Cấu Tạo Của Van

Cấu tạo của van thông thường có 3 bộ phận chính:
Thân van
Thân là khung cho tất cả bộ phận khác của van. Thân van quyết định phần lớn đến khả năng chịu áp suất, nhiệt độ làm việc của van. Thân van thường được làm kim loại (Gang/thép/inox/đồng..) hoặc nhựa tùy theo yêu cầu sử dụng. Bộ phần này bao gồm cả các cổng của van.

Bi hoặc đĩa van
Đây là bộ phận mang tính quyết định và chịu trách nhiệm chính trong công việc kiểm soát lưu chất. Có 2 loại bao gồm dạng viên bi có đục lỗ hoặc dạng đĩa tròn. Để đảm bảo làm kín, van có các đệm – ron làm kín bằng cao su/nhựa.

Cơ cấu vận hành van
Để van hoạt động, cần có một cơ cấu vận hành tác động lên bi hoặc đĩa van.
Van thường được vận hành:
+ Vận hành van thủ công bằng tay: tay gạt, tay quay, tay xoay.
+ Vận hành van từ xa (bao gồm tự động hoặc bán tự động): thông qua khí nén hoặc điện.

Đầu nối của van
Để sử dụng, van cần có các đầu nối phù hợp với hệ thống đường ống để dễ dàng lắp đặt, bảo dưỡng.
Các kiểu đầu nối của van thường gặp là:
+ Van nối mặt bích (chuẩn mặt bích DIN/JIS/ANSI/…)
+ Van nối ren (chuẩn ren BSP/JIC/NPT/…
+ Van nối hàn

Các Phân Loại Van

Tùy theo chức năng, ứng dụng, cấu tạo, vật liệu mà sẽ có các phân loại van khác nhau. Trong đó có thể kể tới:
+ Dựa trên chức năng: van một chiều, van an toàn, van giảm áp,…
+ Dựa trên ứng dụng: van thủy lực, van hóa chất, van ngành nước,…
+ Dựa trên cấu tạo: van bi, van bướm, van cầu, van cổng, van 3 ngã, van 4 ngã,…
+ Dựa trên vật liệu: van inox, van đồng, van nhựa,…

Ứng Dụng Của Van

Van được tìm thấy trong hầu hết mọi quy trình công nghiệp, bao gồm xử lý nước, xử lý nước thải, khai thác mỏ, sản xuất điện, chế biến dầu khí,.. và nhiều lĩnh vực khác.

Trong đời sống thường ngày, người dân sử dụng van cũng rất rộng rãi: van cho đường ống dẫn nước sinh hoạt, van điều khiển khí Gas trên bếp nấu, các van nhỏ trong máy giặt,… và nhiều vị trí cần dùng tới van khác.

Trong tự nhiên, van được tạo hóa cấu thành trong cơ thể sinh học với chức năng tương tự van thông thường. Van xuất hiện trong các đường mạch máu, van tim,…